Ocena skuteczności szczepionki przeciw grypie w dużych dawkach
W jaki sposób można poprawić immunogenność i skuteczność szczepionek przeciw grypie u osób starszych? Dostępnych jest kilka strategii, z których jedną jest zwiększenie dawki antygenu w szczepionce, tworzące szczepionkę przeciw grypie w wysokiej dawce (HD).
Aby poprawić immunogenność, można na przykład podać szczepionkę z adiuwantem MF59, która w badaniu wykazała lepszą immunogenność.
Jednak, jak wskazała prof. Odile Launay, specjalistka chorób zakaźnych w szpitalu Cochin w Paryżu, „nie mamy danych z kontrolowanych i randomizowanych badań klinicznych wykazujących wyższą skuteczność kliniczną w porównaniu ze standardową dawką”.
Inną strategią jest zwiększenie dawki antygenu w szczepionce, tworzące szczepionkę przeciw grypie w wysokiej dawce (HD).
– Populacja osób starszych ponosi największe obciążenie związane z grypą – zaznaczyła dr Launay. Jak wyjaśniła, wynika to z trzech czynników: starzejącego się układu odpornościowego, większej liczby chorób współistniejących i zwiększonej słabości organizmu.
Szczepionki przeciw grypie w standardowych dawkach są postrzegane jako zapewniające nieoptymalną ochronę osobom w wieku powyżej 65 lat, co doprowadziło do opracowania czterowalentnej szczepionki z czterokrotnie większą dawką antygenu niż standardowe szczepionki przeciw grypie. Ta szczepionka HD została wprowadzona we Francji w sezonie grypowym 2021/2022. Od tego czasu przeprowadzono rzeczywiste badanie kohortowe w celu oceny jego skuteczności w populacji docelowej – to osoby w wieku 65 lat lub starsze.
Wyniki zostały niedawno opublikowane w czasopiśmie „Clinical Microbiology and Infection”.
Badanie kohortowe
W badaniu wzięło udział 405 385 osób w wieku 65 lat lub starszych, dopasowanych do 1 621 540 osób w stosunku 1 : 4. Pierwsza grupa otrzymała szczepionkę HD, podczas gdy druga – szczepionkę w standardowej dawce. Średnia wieku w obu grupach wynosiła 77 lat, przy czym 56 proc. stanowiły kobiety, a 51 proc. osób zostało zaszczepionych w aptekach.
Większość z nich była wcześniej zaszczepiona przeciwko grypie (91 proc.), a 97 proc. ukończyło pełny kalendarz szczepień przeciwko COVID-19. Ponad połowa z nich cierpiała na co najmniej jedną chorobę przewlekłą. Wskaźniki hospitalizacji z powodu grypy – głównego wyniku badania – wynosiły 69,5 vs 90,5 na 100 000 osobolat w grupie HD w porównaniu ze standardową dawką. Stanowiło to spadek o 23,3 proc. (95 proc. CI, 8,4–35,8; P = 0,003).
Mocne strony i ograniczenia
Wśród mocnych stron badania dr Launay podkreśliła dużą liczbę zaszczepionych uczestników w wieku powyżej 65 lat – ponad 7 milionów – oraz powszechne stosowanie testów na grypę z reakcją łańcuchową polimerazy w przypadkach hospitalizacji z powodu infekcji dróg oddechowych, co poprawiło kodowanie grypy w używanej bazie danych. Ponadto wyniki były zgodne z wynikami poprzednich badań.
Ograniczenia obejmowały jednak projekt retrospektywny, który nie randomizował uczestników i wprowadzał potencjalne odchylenia. Na przykład szczepionka HD mogła być traktowana priorytetowo dla osób najstarszych lub z wieloma chorobami współistniejącymi. Dodatkowo, jak zauważyła dr Launay, sezon grypowy 2021/2022 był nietypowy, z jednoczesnym krążeniem wirusa grypy i SARS-CoV-2.
Konkluzja
Podsumowując, pierwsza ocena skuteczności szczepionki przeciw grypie HD we Francji wykazała 25-proc. redukcję hospitalizacji, co jest zgodne z istniejącymi danymi obejmującymi 12 sezonów grypowych. Szczepionka jest dostępna od dłuższego czasu w Stanach Zjednoczonych i Europie Północnej.
– Najnowsze, niepublikowane dane z sezonu 2022/2023 pokazują 27-proc. spadek hospitalizacji ze szczepionką HD u osób powyżej 65. roku życia – dodała specjalistka.
